Świadczenia rodzinne

Przepisy zmieniające do zapewnienia minimum egzystencji – ustawa o świadczeniach rodzinnych z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 139, poz. 992)

Świadczenia rodzinne – ustawa obejmuje ich kilka rodzaje;
-zasiłek rodzinny i dodatki do niego,
-świadczenia opiekuńcze,
-tzw. becikowe – jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka,
-zapomoga wypłacana przez gminę z tytułu urodzenia dziecka,

Przesłanki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych:
-obywatelstwo polskie- co do zasady obywatele polscy, wyjątki cudzoziemcy mający tytuł do stałego zamieszkania na terytorium RP,
-zamieszkiwanie na terytorium RP,
-obywatele państw członkowskich UE oraz tzw. Europejskiego Obszaru gospodarczego,

Zamieszkiwanie- przez okres co najmniej 1 roku przed ubieganiem się o świadczenie oraz w okresie pobierania świadczenia.
Te dwa warunki dotyczą wszystkich rodzajów świadczeń.

Zasiłek rodzinny – to świadczenie służy częściowemu pokryciu wydatków związanych z utrzymaniem dzieci.
Podstawowy warunek do nabycia prawa do świadczenia to kryterium dochodowe.

Dochód – przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Warunkiem nabycia prawa do świadczenia jest nie przekroczenie dochodu na osobę w rodzinie 504 zł brutto. W przypadku gdy członek rodziny jest osobą niepełnosprawna to dochód wynosi 583 zł.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatku do zasiłku przysługuje:
-obojgu rodzicom, jednemu z rodziców, albo opiekunowi prawnemu dziecka,
-opiekun faktyczny dziecka,
-osobie uczącej się,

Warunki do nabycia prawa do zasiłku rodzinnego przez dziecko – do ukończenia przez dziecko 18 roku życia:
-gdy dziecko uczy się w szkole do 21 lat,
-jeśli po ukończeniu 21 lat dziecko kontynuuje naukę w szkole i legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności, to do 24 roku życia,

Wysokości zasiłku rodzinnego jest zróżnicowana w zależności od wieku dziecka:
-do 5 roku życia – 44 zł
-5-18 lat – 56 zł
-powyżej 18 lat – 65 zł

Kiedy nie przysługuje zasiłek rodzinny?
-gdy dziecko pozostaje w związku małżeńskim,
-gdy dziecko zostaje umieszczone w instytucji zapewniającej całodobową opiekę,
-jeśli dziecko lub osoba uprawniona do zasiłku rodzinnego ma własne dziecko,
-jeśli osoba samotnie wychowująca dziecko nie występuje o świadczenia alimentacyjne,
Wyjątki- zasiłek przysługuje:
-gdy rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
-ojciec dziecka jest nieznany
-powództwo o ustanie świadczenia alimentacyjnego zostało oddalone,
-sąd zobowiązał się do ponoszenia całkowitych kosztów przez rodziców opiekujących się dzieckiem,

Dodatki do zasiłku rodzinnego:
1. Z tytułu urodzenia dziecka – jednorazowe świadczenie przysługujące matce, ojcu lub opiekunowi prawnemu (opiekunowi faktycznemu – dziecko do ukończenia 1 roku życia i gdy rodzice nie nabyli tego prawa) – wysokość 1000 zł
2. Z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – przysługuje matce, ojcu lub prawnemu opiekunowi, który korzysta z urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
Wyjątek – dziecko specjalnej troski, prawo do urlopu przysługuje też do ukończenia 4 roku życia przez dziecko,

Podstawowy wymiar okresu zasiłkowego wynosi 24 m-ce kalendarzowe.
W przypadku porodu wielorakiego – 36 miesięcy kalendarzowych,

Opieka nad dzieckiem specjalnej troski – 72 miesiące kalendarzowe w wysokości 400 zł miesięcznie.

Kiedy nie przysługuje dodatek?
-jeżeli okres zatrudnienia poprzedzający rozpoczęcie urlopu jest krótszy niż 6 miesięcy,
-jeżeli osoba sprawująca opiekę podjęła w okresie urlopu wychowawczego zatrudnienie albo inna pracę zarobkową,
-umieszczenie dziecka w placówce zapewniającej całodobowa opiekę przez minimum 5 dni w tygodniu, lub w żłobku lub w przedszkolu w okresie urlopu wychowawczego,
-nabycie prawa do zasiłku macierzyńskiego,

3. Z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
Przesłanki:
-samotne wychowywanie dziecka przez matkę, ojca, opiekuna prawnego lub faktycznego,
-brak świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka od drugiego z rodziców z następujących przyczyn – z powodu śmierci drugiego z rodziców lub z powodu tego, że ojciec dziecka jest nieznany;

Wysokość dodatku – 170 zł m-c na jedno dziecko, łącznie nie może przekroczyć 340 zł.

Wzrost wysokości:
-dziecko niepełnosprawne lub o znacznym stopniu niepełnosprawności (po 16 roku życia) – tu niezbędne jest orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość dodatku wzrasta o 80 zł (179 + 80), ale nie więcej niż o 160 zł dodatkowo,

Niski dochód na osobę w rodzinie – nie przekraczający 50% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – dodatek rośnie o kwotę 50 zł na dziecko, ale nie więcej niż 100 zł.

4. Z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – dotyczy 3 lub więcej dzieci, wynosi 50 zł miesięcznie na trzecie i każde kolejne dziecko.

5. Z tytułu kształcenia lub rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego- zwiększone koszty związane z rehabilitacją i kosztami dziecka niepełnosprawnego.

Warunek:
-posiadanie do 16 roku życia orzeczenia o niepełnosprawności,
-powyżej 16 roku życia do 24 lat – warunkiem jest posiadanie orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość uzależniona od wieku:
-do 5 roku życia – 50 zł
-powyżej 5 roku – 70 zł

6. Z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – przysługuje rodzinie posiadającej dziecko lub dzieci w wieku szkolnym oraz osoby uczące się.
Przyznawany raz w roku i wynosi 90 zł na dziecko.

7. Z tytułu pobierania nauki w innej miejscowości niż miejscowość w której zamieszkuje dziecko:
-z tytułu zamieszkiwania w miejscowości w której dziecko pobiera naukę w szkole ponad gimnazjalnej lub artystycznej,
-w przypadku dziecka legitymującego się stopniem niepełnosprawności, przysługuje dodatek w szkole podstawowej lub gimnazjum;
Wysokość – 80 zł miesięcznie
-z tytułu dojeżdżania do miejscowości w której znajduje się siedziba szkoły ponad gimnazlanej lub artystycznej – 40 zł miesięcznie
Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy szkolnych.

8. Becikowe – przysługuje matce, ojcu lub opiekunowi prawnemu bez względu na wysokość osiągniętych dochodów – 1000 zł – osoba uprawniona musi złożyć wniosek w ciągu 3 miesięcy od dnia narodzin.

Zasiłek pielęgnacyjny i świadczenia pielęgnacyjne

Zasiłek pielęgnacyjny ma na celu częściowe pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobistej opieki ze strony innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przysługuje osobie niepełnosprawnej (niepełnosprawnemu dziecku) a nie na osobę niepełnosprawną:
-osobie niepełnosprawnej w stopniu znacznym w wieku powyżej 16 roku życia,
-osobie, która ukończyła 75 lat,
Wysokość – 144 zł miesięcznie

Przesłanki negatywne:
-nie przysługuje osobie przebywającej w instytucji sprawującej całodobowa opiekę i utrzymanie, jeżeli świadczenia częściowo lub całkowicie są finansowane z NFZ lub budżetu państwa,
-gdy dana osoba jest uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego z ubezpieczenia społecznego,
Świadczenia pielęgnacyjne – osoba rezygnuje z zatrudnienia na rzecz opieki.
Wysokość – 420 zł miesięcznie.
-warunek, nie przekroczenie kryterium dochodowego na osobę w rodzinie,
Negatywna przesłanka – prawo do świadczenia emerytalno-rentowego,
-osoba pozostająca w związku małżeńskim,
-osoba umieszczona w placówce zapewniającej opiekę przez 5 dni w tygodniu,
-osoba, która ma na dziecko niepełnosprawne tzw. wcześniejsza emeryturę;

Art. 22A – jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, finansowana przez gminę – fakultatywnie, rada gminy może zdecydować się na wypłacanie świadczenia.

Finansowanie tych świadczeń:
-z budżetu państwa,
-administruje tymi świadczeniami urząd województwa,
-wysokość świadczenia ustalona w tej ustawie będzie weryfikowana, podstawą weryfikacji są wyniki badania progów finansowego wsparcia rodzin. Bada je Instytut Pracy i Polityki Socjalnej. Termin weryfikacji świadczenia co 3 lata.
Komisje Trójstronne ds. Społeczno Gospodarczych – do 15 maja RM przedstawia Komisji Trójstronnej propozycję nowej wysokości świadczenia rodzinnego – do 15 czerwca. Komisja ma miesiąc na uzgodnienie w drodze porozumienia nową wysokość świadczenia.
Nowe kwoty obowiązują od 1.09 przez okres 3 lat.

1.09 – 31.08 – ustalane jest prawo do świadczeń rocznych.

Świadczenia dla bezrobotnych – ustawa z 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – z tej ustawy znać tylko świadczenia dla bezrobotnych.

Zasiłek dla bezrobotnych – przesłanki – art. 71
-posiadanie statusu osoby bezrobotnej,
-wymóg rejestracji w PUP i upływ 7 dni od rejestracji,
-brak propozycji odpowiedniego zatrudnienia (i też innych propozycji, stażu, szkolenia, prac interwencyjnych),
-osiągnięcie stażu uprawniającego do zasiłku – 365 dni  w okresie ostatnich 18 miesięcy poprzedzających zarejestrowanie,

Warunki stażu uprawniającego do zasiłku:
-dana osoba otrzymywała przynajmniej minimalne wynagrodzenie i była opłacana składka na fundusz pracy
Wysokość zasiłku – od 1.06.2006 r. – zasiłek podstawowy 532,90 zł
Wysokość zasiłku zależy od długości okresu uprawniającego do zasiłku:
-mniej niż 5 lat – 80% kwoty podstawowej,
-co najmniej 20 lat – 120% kwoty podstawowej,

Kwota ta podlega corocznie waloryzacji o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w minionym roku kalendarzowym.

Wysokość zasiłku – zależy co do zasady, od okresu zatrudnienia,
Okres zasiłkowy wynosi:
-6 miesięcy bezrobotni zamieszkujący na terenie powiatów w których stopa bezrobocia nie przekracza 125% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju,
-12 miesięcy dla bezrobotnych zamieszkałych na obszarze powiatu na którego stopa bezrobocia przekracza 125% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju,
oraz dla bezrobotnych, którzy ukończyli 50 lat i maja co najmniej 20 letni okres uprawniający do zasiłku (oni też 12 m-cy),
-18 m-cy – osoby zamieszkujące na terytorium powiatu, w którym stopa bezrobocia przekracza dwukrotna kwotę bezrobocia w kraju i posiadający co najmniej 20- letni okres uprawniający do zasiłku,
-trudna sytuacja bezrobotnych, którzy wychowują minimum 1 dziecko do 15 roku życia a drugi małżonek jest bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania,

Negatywne przesłanki:
-nieuzasadniona odmowa przyjęcia propozycji pracy, stażu, szkolenia, przygotowania zawodowego itp.,
-rozwiązanie w okresie 6 m-cy poprzedzających rejestrację stosunku pracy przez bezrobotnego za wypowiedzeniem albo w drodze porozumienia stron,

Przesłanki pozytywne – kiedy zasiłek jest pobierany
1. zawarcie porozumienia w obliczu upadłości albo likwidacji pracodawcy, jak również w razie zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
2. wypowiedzenie umowy, jeśli pracownik zmienił miejsce zamieszkania – za porozumieniem stron to zasiłek mu przysługuje,
3. spowodowanie w okresie 6 miesięcy poprzedzających zarejestrowanie tzw. dyscyplinarnego rozwiązania,
4. przez okres pobierania świadczenia górniczego,
5. skrócony okres wypowiedzenia z 3 m-cy do 1 m-ca i otrzymywanie odszkodowania za okres tych dwóch miesięcy,

Po jakim okresie te osoby nabywają prawo do zasiłku?
-1 i 2 – po upływie 90 dni,
-3 – po upływie 180 dni,
-4 i 5 – nabycie prawa po upływie okresu za który otrzymuje nasz bezrobotny świadczenie