ISTOTA KIEROWNICTWA W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ.
W każdej celowej strukturze organizacyjnej a tym bardziej w strukturze organizacyjnej aparatu administracji publicznej, istnieje zróżnicowany układ wewnętrzny. Prowadzi do powstania określonej hierarchii organizacyjnej i tworzenia się więzi zależności pozwala nam wyodrębnić stanowiska kierownicze i nadrzędne oraz stanowiska od nich zależne. Według ustawy z dnia 18.IX.1982 kierownik dysponuje określonymi uprawnieniami np.: może w określonych warunkach zawiesić w pełnieniu obowiązków służbowych podległych urzędników itp. Według H. Fayola jako funkcje kierownicze wymienia się takie zadania jak:
planowanie, organizowanie, pobudzanie do działania, kontrole czy koordynacje. Jednak istota kierownictwa sprawowanego np.: przez kierownika sekretariatu lub ministra będzie rodzajowo różna. Jednak na potrzeby struktury aparatu administracji publicznej należy wskazać na kryteria wynikające z zależności służbowej oraz na to czy osobie dysponującej kompetencjami nadrzędności podporządkowany jest pewny zespół pracowników. Niekiedy dla wyróżnienia stanowisk kierowniczych aparat administracji publicznej posługuje się kryteriami formalnymi, używając w nazwie określenia naczelnik, dyrektor itp. Jednak i to kryterium może być mylne pod uwagę weźmiemy np.: kierownika komórki jednoosobowej.
TZW. ROZPIĘTOŚĆ KIEROWNICTWA.
Pojęcie rozpiętości kierownictwa "mówi" nam iloma podwładnymi może bezpośrednio kierować zwierzchnik. Poglądy są różne, zależy to od czynników subiektywnych( np.: umiejętność kierowania ludźmi), jakie też obiektywnych. W sytuacjach gdy kierowanie dotyczy ludzi nie wykonujących czynności skomplikowanych, kierować, kierować można bezpośrednio większym zasobem osób. Kierowanie zespołem przygotowującym decyzje administracyjne posiadające charakter skomplikowany powodować będzie, że zasięg tego kierownictwa będzie mniejszy. Dalej zależeć to będzie od tego, czy kierownik szczegółowo ingeruje w prace podwładnych, nie pozostawiając im większej samodzielności, czy też nie. W pierwszym przypadku absorbuje go bardziej praca podwładnych, a zatem z natury rzeczy może kierować mniejszym zespołem. W zespołach o dużej integracji a ustabilizowanej kadrze może kierować zespołem większym niż w przypadku zespołu skróconego czy zmieniającego swój skład. Zazwyczaj jednak rozpiętość kierownictwa może być większa na najniższych stanowiskach kierowniczych, zmniejsza się ona na szczeblach pośrednich, jest zaś najmniejsza na szczeblu naczelnym danej instytucji, jeśli instytucja ma budowę wieloszczeblową.
STYLE KIEROWANIA I ICH DETERMINANTY.
Kierowanie jest bezpośrednim oddziaływaniem na pracowników lub ich zespoły w celu wywołania ich zachowań zgodnych z wolą kierującego. Oddziaływanie to jest wspomagane przez motywowanie czyli pobudzanie pracowników do działań. Zarządzanie to koordynowanie pracy zespołów ludzkich i środków produkcji dla osiągnięcia w sposób jak najbardziej efektywny przyjętych celów.
STYLE KIEROWANIA:
KIEROWANIE DEMOKRATYCZNE- wszyscy pracownicy współdziałają w podejmowaniu
decyzji. Pozwala to na wyzwolenie inicjatywy i energii pracowników, a jednocześnie wspólnie podjęte decyzje zapewniają ich akceptację przez wykonawców, co ma duże znaczenie w procesie realizacji.
KIEROWANIE ZACHOWAWCZE(bierne)- kierownik koncentruje swój wysiłek na bieżącym wykonywaniu zadań i nie jest zainteresowany wprowadzaniem jakichkolwiek zmian. Decyzje podejmowane przez takiego kierownika nie zawierają żadnych nowych elementów, są jedynie powtórzeniem decyzji podejmowanych wcześniej.
KIEROWANIE DYREKTYWNE(autokratyczne)- w przeciwieństwie do kierowania demokratycznego pracownicy nie biorą udziału w kierowaniu, a jedynie słuchają szczegółowo sprecyzowanych poleceń. Kierownik- autokrata sprawuje rządy twardej ręki, szczegółowo określając zadania do wykonania i sposób ich wykonania. Kierownik taki otacza się na ogół posłusznymi, uległymi pracownikami, od których nie wymaga inicjatywy, lecz dyspozycyjności i absolutnego zdyscyplinowania.
KIEROWANIE AKTYWNE (innowacyjne, rozwojowe) polega na ciągłym dążeniu kierownika do dynamicznego rozwoju i wyższego poziomu funkcjonowania przedsiębiorstwa. Kierownik taki dąży do ciągłego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zarówno własnych jak i pracowników, którymi kieruje, systematycznie wprowadza nowe rozwiązania organizacyjne i techniczne.
KIEROWANIE POWTARZALNE- kierownik zespołu nie wywiera wpływu na prace wykonywane w zespole, którym kieruje, ani na kształtowanie się stosunków międzyludzkich.
ORGANIZACJA PRACY KIEROWNIKA.
Gdy mamy na myśli właściwą organizacje kierownika trzeba zwrócić uwagę na problem tzw. rozpiętość kierownictwa i "spiętrzanie" funkcji kierowniczych, układ między kierownikiem i podwładnymi, przestrzegania tzw. drogi służbowej oraz organizacji sekretariat.
Rozpiętość kierownictwa ( iloma podwładnymi może bezpośrednio kierować zwierzchnik) "spiętrzanie" funkcji kierowniczych ( jest to unikanie czynności zbędnych i nie wymagających jej osobistego działania) stosunki między kierownikiem i podwładnymi, sprawa sekretariatu jest to sprawa odciążenia kierownika od nadmiaru spraw, zwłaszcza tych czynności które może z powodzeniem zastąpić aparat pomocniczy.
CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE I UŁATWIAJĄCE WYKONYWANIE FUNKCJI KIEROWNICZYCH.
Każdy z kierowników jest przełożonym określonej liczby osób, daje im polecenia, kontroluje ich pracę. Ważne jest jak ułożą się stosunki między kierownikiem, a jego podwładnymi. Kierownik musi zapewnić podwładnym warunki do właściwego wykonywania obowiązków, musi dokonywać okresowej oceny podległych pracowników. Wprowadza się obowiązek poleceń służbowych przełożonych, obowiązek pracy w rozkładzie czasu ustalonym przez kierownika urzędu. Istnieje obowiązek zachowania uprzejmości i życzliwości w kontaktach z
zwierzchnikami, podwładnymi i współpracownikami, pracownik samorządowy ma obowiązek sumiennego i starannego wypełniania poleceń przełożonego. Istnieje szereg dyrektyw, trzeba surowo karać za naruszanie obowiązków, stosować system poleceń w szczegółach wyznaczających ich czynności czy też wyjść z założenia, że podwładny podchodzi do pracy sumiennie, że praca stanowi jego wewnętrzną potrzebę i pozostawić mu swobodę w pewnym zakresie przy wykonywaniu czynności. Ważne jest przestrzeganie tzw. drogi służbowej. Polega ona na tym, że polecenie dla podwładnych, jak też zwracanie się do wyższych przełożonych, powinny następować za pośrednictwem bezpośrednio przełożonego pracownika. Pomijanie drogi służbowej prowadzi do różnych szkodliwych następstw. Może być przyczyną wydania sprzecznych poleceń przez szefa bezpośredniego i szefa stojącego na wyższym szczeblu organizacyjnym. Pomijanie przez podwładnego swego bezpośredniego przełożonego jest przyczyną braku ładu i prowadzi do zatargów i nieporozumień. Wprowadzenie instytucji skarg, opartej na przepisach spowodowało, że w drodze ustawowej zniesiono w tych sytuacjach drogę służbową. Przełożony wprowadzał jawność ocen, stwarzał podwładnym odpowiednie warunki do wykonywania pracy, by korzystać z ich inicjatyw. Wprowadza zasadę jawności ocen kwalifikacyjnych.
KIEROWNICTWO INSTYTUCJI A GRUPY NIEFORMALNE.
Problematyka kierownictwa łączy się ze sprawą układów wewnętrznych opartych
na więzach formalnych.
W każdym zakładzie pracy wytwarzają się więzi nieprzewidziane w obowiązujących przepisach, są to właśnie grupy nieformalne, które są różnorodne. Przyczyną ich tworzenia jest poczucie krzywdy i potrzeba obrony interesów danej grupy, niekiedy wchodzą w rachubę wspólne zainteresowania. Byt i działalność grupy nieformalnej nie są uregulowane przepisami, w ich obrębie wytwarzają się niepisane reguły w których działają członkowie grupy. Każda grupa posiada przywódcę. Jest to pracownik ceniony w środowisku, czy to z uwagi na kwalifikacje zawodowe, doświadczenie czy szerokie kontakty osobiste, odwagę w wyrażaniu swego zdania. Istnieją różne rodzaje grup nieformalnych. Niektóre z nich określa się mianem klik. Są to grupy nieformalne, których działalność pozostaje w sprzeczności z oficjalnymi celami instytucji. Członkowie klik zmierzają do zdobycia dla siebie korzyści lub zabiegają o nie w drodze czynów niedozwolonych, nieetycznych. Kliki zmierzają do zdobycia
władzy, zastanawiają się jak zepchnąć część swych obowiązków na innych pracowników. Rola kierownictwa w instytucji opanowanej przez kliki jest trudna. Kierownik powinien być dostępny dla podwładnych, interesować się ich kłopotami, wykazywać tolerancję wobec ich poglądów, nie może jednak przekroczyć pewnej granicy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz