Podejmowanie decyzji

Problematyka podejmowania decyzji towarzyszy nam na co dzień.
Decyzja to wybór szczególnego rodzaju spośród różnych możliwości, decydujemy w każdym momencie.

I.    Podstawowe pojęcia z zakresu podejmowania decyzji
1.    Pojęcie decyzji i podejmowania decyzji – decyzja jest pojęciem węższym, decydowanie jest pojęciem szerszym
2.    Klasyfikacja decyzji
3.    Pojęcie technik decyzyjnych
4.    Procesy decyzyjne w realizacji funkcji kierowniczych
5.    Podsystem informacyjno – decyzyjny w systemie kierowania.

II.    Organizowanie procesów decyzyjnych
1.    Delegowanie uprawnień decyzyjnych
a)    pojęcie delegowania uprawnień decyzyjnych
b)    przesłanki delegowania uprawnień
c)    organizacja procesu delegowania uprawnień decyzyjnych

2.    Rola konsultacji w procesie  decydowania
a)    pojęcie konsultingu – zasadnicze koncepcje
b)    charakterystyka konsultingu – pożądane cechy konsultingu, podstawowe cele i zadania konsultingu
c)    etapy działań konsultacyjnych

3.    Style podejmowania decyzji kierowniczych
a) modele podejmowanie decyzji kierowniczych
b) uwarunkowania wyboru

4. Grupowe podejmowanie decyzji – wspólne wypracowanie decyzji – decyzje jednoosobowe podejmuje się szybciej

   III.        Etapy procesu decyzyjnego
1.    Analiza sytuacji decyzyjnych
a)    analiza sytuacji decyzyjnej – określenie problemu (ustalenie całego procesu decyzyjnego
b)    analiza problemu – dochodzi tu do gromadzenia i wstępnej informacji decyzyjnej, techniki gromadzenia informacji, techniki interpretacji informacji
2.    Określenie możliwych rozwiązań – tworzenie
a)    charakterystyka procesu twórczego
b)    burz mózgów ( wymyślanie możliwych rozwiązań metoda klasyczna)
c)    metoda synektyczna – mechanizmy operacyjne synektyki , twórcze rozwiązywanie problemów praktycznych
d)    myślenie boczne – ukierunkowywanie ludzkiej wyobraźni
3.    Oceny i wybór kierunku działania – ocena wybór
a)    kryteria oceny – kryteria wykonalności , sprawy celowości, stopień ryzyka
b)    punkty odniesienia – decydent nie ogranicza się do wariantów spośród których ma wybierać , bierze się standardy historyczne – czy ktoś maiła tego typu doświadczenia; porównanie z konkurentami, wariant bezczynności – powstrzymywanie się od działania
c)    modele wyboru – próba sklasyfikowania zalet i wad modelu wyboru przekładanie tego na model matematyczny; element negocjacji
4.    Realizacja wybranego rozwiązania PERT metoda metoda porządkująca sferę realizacji jakiegoś programu
IV. Decydowanie w warunkach niepewności – nie będziemy mieli pewności nigdy, dopiero gdy decyzja będzie zrealizowana . Nigdy nie wiemy czy decyzja będzie trafna.
V.    Tworzenie i stosowanie prawa jako  procesy decyzyjne – wymaga respektowania reguł wynikających z pewnych reguł prawa , uchwalenie ustawy też stanowi proces decyzyjny – tworzenie i stosowanie prawa to proces decyzyjny.

DECYDOWANIE – to podejmowanie decyzji
Realizacja jest naturalną konsekwencją podjęcia decyzji. Decyzje podejmuje się po to by je realizować
Definicja według klasyka Jana Zielenieckiego
DECYDOWANIE – to szczególny przypadek dokonywania wyboru, który ma prowadzić do jakiegoś działania, przy czym wybór musi być dokonany w sposób świadomy, na postawie kryterium nielosowego.
DECYDOWANIE- to działanie świadome, jest wyborem. Wybór szczególnego rodzaju – podmiotem procesu decyzyjnego jest człowiek albo grupa ludzi. Samo dokonywanie wyboru to dawanie pierwszeństwa jakiemuś elementowi zbioru przed innymi.
DECYZJA – jest aktem świadomego i nielosowego wyboru jednego z rozpoznanych i uznanych za dopuszczalne kierunków przyszłego działania. Wybór jest dokonywany spośród wariantów, które zostały poddane selekcji. Definicja ta dotyczy każdej decyzji.
KLASYFIKACJA DECYZJI
DECYZJE KIEROWNICZE – związane z realizacją funkcji kierowniczych, wynikają z uprawnień władczych dotyczą celów i sposobów działania innych osób są skierowane do innych osób.
DECYZJE KIEROWNICZE dzielimy na :
a)    mające charakter planistycznych
b)    mające charakter organizacyjnych
c)    mające charakter motywacyjnych
d)    mające charakter kontrolnych
e)    grupowe
f)    jednoosobowe
g)    jednoetapowe – przedmiotem są odrębne kwestie , podejmowanie w kontekście nie ciągłym np. wypłata premii jubileuszowej
h)    wieloetapowe – wg konteksu powiązane z innymi decyzjami; wzajemnie powiązane , podejmowane w kontekście ciągłym np. podpisanie wieloletniej umowy z kontrachentai na dostawy
i)    zrutynizowane – kryterium podejmowania częstotliwości, dotyczą sytuacji powtarzalnych np. jadanie posiłków o określonych porach
j)    niezrutynizowane – dotyczące problemów niepowtarzalnych, unikalnych, stawiane są wyższe wymagania potencjalnym dysydentom
DECYZJE NIEKIEROWNICZE – podejmuje je osoba nie mająca uprawnień władczych, nie niosą za sobą przymusu wykonania, mogą dotyczyć samego decydenta.
Przez osobę na stanowisku kierowniczym mogą być podejmowana oba rodzaje decyzji. Pozostawia to do wyboru.
PODZIAŁ DECYZJI ZE WZGLĘDU NA SKALĘ I ZNACZENIE PROCESU DECYZYJNEGO

DECYZJE TZW. PLANISTYCZNE, do których zalicza się:

DECYZJE OPERACYJNE – takie które są często zdecentralizowane, najczęściej dotyczą najbliższej przyszłości, polegają na bieżącym doregulowywaniu systemu, ich skutki nie mają charakteru długofalowego, konsekwencje takich decyzji nie przeciągają się w czasie, można je szybko usunąć.

DECYZJE STRATEGICZNE – cechy – dotyczą celów i kierunków działalności o podstawowym znaczeniu dla całej organizacji, mają charakter kompleksowy, podejmowane są na najwyższym szczeblu, mają charakter długookresowy, zazwyczaj rodzą następstwa i wywołują skutki długofalowe np. decyzja o budowie autostrady

DECYZJE TAKTYCZNE – charakterze pośrednim, są wykonawcze w stosunku do strategicznych, realizowane przez decyzje bieżące, doregulowujące cały system, horyzont czasowy jest krótszy niż strategicznych dłuższy niż operacyjnych uszczegóławiają decyzje strategiczne.